Logopedia – nauka o kształtowaniu właściwej mowy w okresie jej rozwoju i jej doskonaleniu w późniejszym okresie (logopedia ogólna), a także o usuwaniu różnego rodzaju wad i zaburzeń mowy (logopedia specjalna). - za wikipedia
Prawidłowa mowa dziecka
Poprawna wymowa jest jednym z najważniejszych czynników umożliwiających prawidłowe rozwijanie się dziecka w społeczeństwie. W związku z powyższym w okresie do 6 lat powinno ono mieć już opanowaną poprawną artykulację wszystkich głosek języka polskiego. Wady wymowy często wpływają na cechy osobowości, takie jak: nieśmiałość, zamykanie się w sobie, poczucie mniejszej wartości. Od poprawnej wymowy zależy to, jak otoczenie będzie postrzegać dziecko w przedszkolu i w szkole. Uczeń, który swobodnie wyraża swoje myśli, poprawnie pod względem artykulacyjnym, stylistycznym i gramatycznym, jest bardziej pewny siebie. Należy również pamiętać, że wczesna interwencja logopedyczna przy zaburzeniach w kształtowaniu się mowy ustnej stanowi profilaktykę dla trudności w nabywaniu umiejętności czytania i pisania. Wady wymowy utrudniają naukę, a nawet ograniczają możliwość wyboru zawodu w życiu dorosłym. Czasami nieprawidłowa wymowa ma wpływ na wybór zawodu niezgodnego z aspiracjami i zdolnościami, rodząc frustrację.
W 6 roku życia dziecko powinno mieć już cały zasób głosek. Wszystkie odchylenia od normy w kwestii wymowy powinny być konsultowane z logopedą.
Co powinno niepokoić rodziców?
Mowa dziecka rozwijająca się później niż jego rówieśników.
Kiedy dziecko:
- w ogóle nie mówi, mimo ukończenia 1 roku życia,
- ma trudności z wydobywaniem dźwięków,
- sporadycznie wymawia sylaby,
- ma 2 lata i wymawia tyko kilka słów,
- ma 3 lata i nie wymawia którejkolwiek z samogłosek (a,o,u,e,y,i) lub nadal mówi równoważnikami zdań,
- ma 4 lata i posługuje się tylko prostymi zdaniami,
- ma 6 lat, ale jego mowa jest na poziomie dziecka trzyletniego,
- jąka się lub zacina,
- ma niedosłuch,
- nawykowo mówi przez nos,
- kiedy rozwój mowy dziecka w jakimś momencie zatrzymał się lub się cofnął (od pewnego etapu rozwija się prawidłowo, a następnie z niewiadomych przyczyn zahamowany został jej postęp lub dziecko przestało mówić w ogóle).
Każdy rodzic chciałby, aby jego dziecko pięknie mówiło. To rodzice, jako pierwsi mają szansę dostrzec nieprawidłowości w mowie swoich dzieci. Nie każdy jednak wie, co powinno niepokoić, na co należy zwrócić uwagę. Czasem uświadomienie sobie najprostszych rzeczy może być najważniejsze. Trzeba zatem pamiętać o tym, że mowa dziecka powinna być zrozumiała nie tylko dla mamy i reszty domowników, ale także dla obcych osób. Jeżeli tak nie jest, a dziecko ma ok. 4 lat warto skonsultować się z logopedą. Wiek 4 lat jest dobrym wiekiem, aby logopeda ocenił mowę dziecka i stwierdził, co jest rozwojowe, czyli może samoistnie zaniknąć w miarę doskonalenia się aparatu artykulacyjnego i poszerzania doświadczeń językowych, a nad czym należy popracować. Wszelkie wady wymowy dobrze jest korygować do 6 roku życia, tak, aby w pierwszej klasie dziecko nie popełniało błędów w pisaniu – pamiętajmy o tym, że dzieci piszą tak jak mówią i tak jak słyszą. Należy pamiętać, że sprawne komunikowanie się dziecka powoduje, że dziecko może frustrować się, reagować agresją lub wycofaniem.
Gdzie szukać pomocy?
Jeśli obawiasz się, że twoje dziecko może mieć problemy z prawidłowym rozwojem mowy, udaj się do logopedy. Tylko specjaliści są w stanie stwierdzić, czy konieczna jest terapia logopedyczna. Niestety rodzice bagatelizują problem rozwoju mowy dzieci, myśląc, że dziecko ma jeszcze czas i niedługo zacznie mówić. W większości przypadków każde opóźnienie mowy ma swoje przyczyny, które trzeba określić, aby odpowiednio pomóc dziecku. Ponadto wszelkie opóźnienia na ogół prognozują przyszłe problemy szkolne dziecka.
mgr Renata Kmieć - Logopeda, Neurolologopeda
